گاهی ترجمه آثار تخصصی از تألیف دشوارتر است - وبلاگ بهابادی

به گزارش وبلاگ بهابادی، مجید پروانه پور از مترجمان تخصصی تاریخ و فلسفه هنر، در گفت وگو با خبرنگار خبرنگاران گفت: فلسفه هنر و اهمیت هنر به عنوان یک امر تاثیر گذار اجتماعی سابقه کمی دارد و حدود 50 سال است که به آن توجه شده و در دانشگاه ها تدریس و مباحث نظری هنر مطرح می شود. فلسفه هنر یک شاخه فکری جوان است و طبیعی است که بسط نیافته. دراین حوزه برای طرح مباحث و آرا اندیشمندان باید به نظر متفکرینی که در زبان ها و جهان های دیگر قلم زده اند توجه کنیم. نخست آن ها را ترجمه کنیم تا بر اساس مبانی که می یابیم بتوانیم تألیفاتی را رقم بزنیم؛ گرچه در این خصوص مباحث دراز دامن و طولانی است و نمی توان فقط با یک دلیل آن را پوشش داد.

مترجم کتاب فیلم همچون فلسفه در پاسخ به این سوال که با توجه به تجربیاتی که در تألیف و ترجمه داشته اید تالیف سخت تر است یا ترجمه، گفت: ترجمه و تألیف هرکدام ویژ گی ها و سختی های خاص خود را دارد. در تالیف نویسنده باید درونیات و فهم خود را تألیف کند و آن تصویری که در فکر دارد و تحقیق کرده را به نحوی بیان کند که تکاپو داشته باشد. یعنی مباحث را به طور دقیق باز کند؛ سیر مبحث حفظ شود و مطلب انسجام داشته باشد.

وی افزود: گاهی در ترجمه به ویژه در مباحث تخصصی و آثار نویسند گان قدرتمند این سختی دو برابر است. مترجم نخست باید مفاهیم اثر را بفهمد، خود اثر، ترجمه ها و شرح های گوناگون آن رابررسی و مطالعه کند. ممکن است زمان زیادی صرف شود و یک کتاب تالیفی نیز ممکن است یک پژوهش مختصر باشد ولی تالیف و ترجمه هر دو کار سختی است.

وی ادامه داد: در ترجمه آثار، مترجم خواه ناخواه در تألیف دخیل است. در ترجمه کتابی مثل کتاب پدیدار شناسی روح هگل یا ترجمه کتاب فلسفه هستی و زمان هایدیگر و یا رمان مارسل پروست نیاز به مطالعه و بررسی است و ترجمه سخت و سختی هستند. غنای زبان ها بستگی به کارکرد آن ها دارد. روزی یک نویسنده گفت: غنای هر زبان بستگی به این دارد که چه کاری می خواهیم از آن بکشیم.

مجید پروانه پور در پاسخ به سوالی درباره مقایسه غنای زبان انگیسی و فارسی گفت: غنا هر زبان بستگی به این دارد که چه کاری می خواهیم از آن بکشیم، انگلیسی راحت است چون فقط سه ضمیر دارد. در زبان انگلیسی ضمایر جمع بندی شده است، اما در آلمانی برای دو کلمه تو و شما دو ضمیر جداگانه داریم، پس آلمانی پیچیده تر است. پیچیدگی در زبان های دیگر موجب غنا معنایی شده است، اما انگلیسی قدرتمندتر عمل کرده است.

وی در ارتباط با قوی بودن زبان ها نیز گفت: همه زبان ها قوی هستند، مثلا وقتی واژه خراب را در یک شعر فارسی به کار می بریم، حتی اگر صد سال هم کار کنیم، نمی توانیم واژه معادل آن را در ترجمه انگلیسی پیدا کنیم.

پروانه پور ادامه داد: در مواجهه با همین بخش های تفکر یک رخدادی در زبان انگلیسی رخ داده است که ریشه های لاتین و ژرمانیک خود را حفظ کرده است، بنابراین برای یک متن یکسان چند معنی می توان داشت. زبان فارسی نیز چون ریشه های سامی عبرانی و عربی دارد، چنین ویژگی هایی را در خود حفظ کرده است، برای مثال ام به معنی مادر است، اما وقتی می گوییم ام القرا فکر شما به سمت مادر شهرها نمی رود بلکه به سمت تاریخ دینی می رود.

این نویسنده افزود: انتقال این مفاهیم سخت است، بنابراین همه مترجمین قبل از شروع کار، یک سری شرحات برای واژه های خاص مطرح می کنند تا خواننده متوجه آن شود.

وی در پاسخ به سوالی درباره اینکه تالیف به زبان انگلیسی راحت تر است یا فارسی گفت: نوشتن به زبان فارسی راحت تر است، اما تالیف در همه زبان ها سخت است، هرچند شما می توانید در همه زبان ها کاری کنید که وجوه آن زبان بیان شود.