شهر باستانی بیشاپور: شهری گمشده در دل تاریخ ایران - وبلاگ بهابادی

به گزارش وبلاگ بهابادی، استان فارس در جنوب غرب کشور ایران به مرکزیت شیراز حتی در اطراف شهرها و روستاهایش هم مملو از جاذبه های دیدنی فراوانی است. یکی از این جاذبه های معروف تاریخی شهر بیشاپور نام دارد که شهرتش جهانی است و یکی از برجسته ترین آثار تاریخی دوران ساسانی محسوب می شود. این شهر تاریخی و پرجاذبه در نزدیکی شهر کازرون و در فاصله کوتاهی از شیراز قرار گرفته است. بیشاپور که در حدود سال 266 میلادی به دستور شاپور اول یعنی دومین پادشاه ساسانی، ساخته شد، یکی از نمونه های برجسته معماری و شهرسازی ساسانی بوده که اهمیت تاریخی و فرهنگی ویژه ای دارد. بازدید امروز ما از این شهر شما را شگفت زده خواهد کرد.

فهرست مطالب پنهان

شهر باستانی بیشاپور، موقعیت جغرافیایی و دسترسی ها

تاریخچه و هدف ساخت بیشاپور

ویژگی های معماری و شهرسازی در شهر باستانی بیشاپور

بخش های مهم شهر بیشاپور

سبک هنری و تأثیرات فرهنگی

جاذبه های طبیعی و گردشگری اطراف بیشاپور

ارزش فرهنگی و تاریخی بیشاپور

شهر بیشاپور و گذری کوتاه به دوران ساسانیان

شهر باستانی بیشاپور، موقعیت جغرافیایی و دسترسی ها

شهر باستانی بیشاپور در حدود 23 کیلومتری از غرب کازرون و در کنار رودخانه شاپور قرار گرفته است. این شهر در دامنه کوهستان و نزدیک به منطقه ای سرسبز شکل گرفته و از همین رو به لحاظ طبیعی و استراتژیک موقعیت بسیار مناسبی دارد. برای بازدید از شهر بیشاپور، باید از شهر کازرون به سمت جاده شیراز حرکت کنید و بعد از طی کردن یک مسیر کوتاه، به این مجموعه باستانی خواهید رسید.

تاریخچه و هدف ساخت بیشاپور

بیشاپور به دستور شاپور اول، پادشاه ساسانی و با معماری و طراحی که از طریق معماران رومی انجام شد، شکل گرفت. این معماران در جنگ های شاپور با امپراتوری روم به اسارت درآمده بودند. این شهر به عنوان پایگاهی نظامی و اداری و همچنین نمادی از عظمت ساسانیان بنا شد. همچنین در سال 262 میلادی، شاپور اول پس از پیروزی در نبردهای متعدد با رومیان، امپراتور روم یعنی والرین را به اسارت گرفت و او را به ایران آورد. این پیروزی به یکی از بزرگ ترین افتخارات ساسانیان تبدیل شد و مهر تأییدی بود بر ساخت شهر تاریخی بیشاپور که به عنوان یکی از آثار افتخارآمیز این دوران، معرفی گشت.

ویژگی های معماری و شهرسازی در شهر باستانی بیشاپور

بیشاپور یکی از معدود شهرهای باستانی ایران است که به صورت چهارگوش و بر اساس اصول معماری شهرسازی هلنیستی طراحی شده است. طراحی شهر بر اساس الگویی از تقاطع دو خیابان اصلی است که در وسط شهر به هم می رسند و چهار بخش اصلی را ایجاد می کنند. این روش شهرسازی در ایران باستان کمتر دیده شده و به وضوح نشان دهنده تأثیراتی از معماری یونانی و رومی است.

در معماری بیشاپور از مصالحی چون سنگ، گچ و ملات استفاده شده است و برخی از بخش ها به ویژه دیوارهای شهر با تزیینات و نقوش برجسته زیبا، تزیین شده اند که نشانه هایی از هنر و فرهنگ دوره ساسانی را نمایش می گذارند.

بخش های مهم شهر بیشاپور

شهر باستانی بیشاپور دارای قسمت های متعددی است که هرکدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. برخی از مهم ترین بخش های این شهر را در ادامه به شما معرفی خواهیم کرد.

کاخ والرین در شهر باستانی بیشاپور

این کاخ به افتخار پیروزی شاپور اول بر امپراتور روم، والرین، ساخته شد و محل اقامت این امپراتور شکست خورده بود. معماری کاخ شامل سالن های ستون دار، حیاط مرکزی و طاق های نیم دایره است. این کاخ نمونه ای زیبا از هنر معماری ساسانی به شمار می آید.

معبد آناهیتا در شهر باستانی بیشاپور

آناهیتا الهه آب و باروری در ایران باستان بوده و معبد آناهیتا یکی از بخش های مهم و معنوی بیشاپور به شمار می آید. معبد آناهیتا که از سنگ های بزرگ و قطعاتی از سنگ تراشیده شده ساخته شده، نشان دهنده اهمیت و احترام ایرانیان باستان به آب و الهه آناهیتا است.

تجربه ای متفاوت از سفر را با تورهای وبلاگ بهابادی تجربه کنید

نقوش برجسته در شهر باستانی بیشاپور

یکی از دیدنی ترین بخش های بیشاپور، نقوش برجسته ای است که در دل کوه های اطراف شهر حکاکی شده است. این نقوش که عمدتاً پیروزی های شاپور بر رومیان را به تصویر کشیده اند، از زیباترین نمونه های هنر حجاری ساسانی محسوب می شوند. معروف ترین این نقوش، نقش پیروزی شاپور بر والرین و نقش شاپور و نجبای ایرانی است.

ستون ها و تالار موزائیک شهر باستانی بیشاپور

بیشاپور دارای تالارهای بزرگی با کف پوش های موزائیکی و ستون های زیباست که همگی با نقوش هندسی و طرح های پیچیده تزیین شده اند. این تالارها نشان دهنده قدرت و شکوه شهر و همچنین ذوق هنری معماران و هنرمندان در دوران حکومت ساسانیان هستند.

سبک هنری و تأثیرات فرهنگی

هنر ساسانی در بیشاپور به وضوح نمایان است. یکی از ویژگی های شاخص این هنر، استفاده از نقوش برجسته و حکاکی های زیبا بر روی سنگ است که در بیشاپور، در بخش های مختلفی دیده می شود. همچنین حضور معبد آناهیتا و تأثیرات هنر رومی همگی نشان دهنده ترکیبی از باورهای بومی ایرانی و تأثیرات فرهنگی دیگر تمدن ها در این دوران است. این تلفیق فرهنگی باعث شده تا بیشاپور به عنوان یکی از غنی ترین نمونه های تاریخی دوره ساسانیان شناخته شود.

جاذبه های طبیعی و گردشگری اطراف بیشاپور

یکی از ویژگی های دیگر بیشاپور، قرارگیری در منطقه ای طبیعی و خوش آب و هوا است. در نزدیکی این شهر، می توان به منطقه ها گردشگری زیر هم سر زده و از حضور در این منطقه ها لذت برد.

• تنگ چوگان: در نزدیکی بیشاپور قرار گرفته است و با داشتن طبیعت زیبا و رودخانه ای روان، از جاذبه های طبیعی این منطقه به شمار میرود. این تنگه، نقوش برجسته ای از پیروزی های شاپور را هم در دل خود جای داده است.
• : این غار در نزدیکی بیشاپور قرار گرفته است و به دلیل داشتن مجسمه ای بزرگ از شاپور اول در ورودی آن، معروف است. این مجسمه به ارتفاع 7 متر بوده و از سنگ تراشیده شده که آن را یکی از شاهکارهای هنر ساسانی می دانند.

ارزش فرهنگی و تاریخی بیشاپور

شهر بیشاپور با معماری منحصر به فرد، نقوش برجسته و آثار تاریخی ارزشمند، یکی از بزرگ ترین یادگارهای دوره ساسانیان است. این شهر که به عنوان یکی از آثار باستانی ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران است، هر ساله گردشگران زیادی را از سراسر ایران و جهان به خود جذب می کند. بیشاپور نمادی از شکوه و عظمت هنر، فرهنگ و قدرت ایران باستان است و نشان می دهد که چگونه ایرانیان در دوره ساسانیان توانسته اند با ترکیب هنر، علم و استراتژی های نظامی، اثری ماندگار و بی بدیل ایجاد کنند.

بیشاپور به عنوان یک شهر باستانی مهم، نه تنها از نظر باستان شناسی؛ بلکه از نظر گردشگری هم بسیار ارزشمند است. این شهر با چشم اندازهای طبیعی زیبا، آثار هنری و تاریخی و یادگارهای ارزشمند فرهنگی، مکانی بسیار مجذوب کننده برای علاقه مندان به تاریخ و طبیعت هم محسوب می شود و بازدید از آن در اصل سفری به اعماق تاریخ و فرهنگ ایران باستان خواهد بود.

شهر بیشاپور و گذری کوتاه به دوران ساسانیان

ایران، تاریخی پرفرازونشیب و گذشته ای عجیب دارد. در تمام نقاط این کشور به وضوح می توان ردپای تاریخ و حکومت های گوناگون را با چشم دید و از حضور و تماشای آثار برجای مانده از دوران گوناگون، لذت برد. هرچند برخی از این آثار تاریخی به شدت مورد کم لطفی بی مهری قرار گرفته اند و از آن ها خرابه ای بیشتر بر جای نمانده؛ اما هنوز هم باشکوه و غرورآفرین هستند. تنها به این شرط که ما هم در نگهداری از آن ها کوشا باشیم و مانند جانمان آن ها را حفظ کنیم.