راهنمای جامع نگهداری، مراقبت و افزایش طول عمر باتری لپ تاپ - وبلاگ بهابادی

به گزارش وبلاگ بهابادی، وقتی شما یک لپ تاپ را خریداری می کنید، باید سعی کنید فاکتور باتری آن را در اولویت مهم خود قرار دهید، چراکه مهمترین حسن استفاده از لپ تاپ، قابلیت جابجایی و باتری آن است. این قابلیت سبب شده است تا لپ تاپ ها به پُراقبال ترین رایانه های شخصی در دنیا بدل شوند و جایگاه ویژه ای را در صنعت رایانه ها به خود اختصاص دهند. اما همین فاکتور اساسی لپ تاپ ها، یعنی باتری، به همان میزان می تواند مشکل ساز گردد، چرا که باتری لپ تاپ عمر مفیدی دارد و پس از آن قابلیت خود را از دست می دهد. اگرچه سرانجام یافتن عمر مفید باتری لپ تاپ امری اجتناب ناپذیر است، اما باید توجه داست که این موضوع رابطه مستقیمی با نوع باطری و نحوه استفاده ما از لپ تاپ دارد. اما باتری لپ تاپ چیست و چه انواعی دارد؟ عمر مفید باتری لپ تاپ چقدر است و چگونه می توان این عمر مفید را افزایش داد؟ اگر شما نیز در پی یافتن پاسخ این سوالات هستید، با ما همراه شوید تا راه کار های افزایش طول عمر مفید باتری پ تاپ را به شما آموزش دهیم.

باتری لپ تاپ چیست؟

باتری یک قطعه ذخیره سازی الکتریکی است که می تواند انرژی مورد احتیاج یک دستگاه را ذخیره کند تا بتوان از دستگاه بدون احتیاج به اتصال به برق استفاده کرد. باتری یک قطعه شیمیایی است که با استفاده از سلول های گالوانیکی (برقی)، انرژی شیمیایی را به انرژی الکتریکی تبدیل می نماید. هر باتری از تعدادی سلول های گالوانیکی تشکیل شده است که این سلول ها درواقع قطعه بسیار ساده ای هستند که از دو الکترود (آنود و کاتود) و یک محلول الکترولیت ساخته شده اند. تغییرات شیمایی ایجاد شده در باتری باعث می گردد، انرژی الکتریکی ذخیره و آزاد گردد که در باتری های قابل شارژ این فرآیند می تواند چندین بار تکرار گردد. با این حال باتری ها صد در صد کارایی ندارند چراکه مقداری از انرژی باتری در اثر گرما و فعالیت های شیمیایی که در زمان شارژ و دشارژ انجام می دهند، هدر می رود. باتری لپ تاپ ها از دو قسمت سلول و برد تشکیل شده است که سلول کار ذخیره سازی و برد کار برقراری ارتباط با مادربرد لپ تاپ را بر عهده دارد.

انواع مختلف باتری های لپ تاپ

به طور کلی و از گذشته تا به امروز، پنج نوع مختلف باتری برای لپ تاپ ها طراحی و ساخته شده است که هریک دارای ویژگی های خاصی هستند. انواع مختلف باتری های لپ تاب عبارتند از:

1. باتری های نیکل کادیوم (Ni-Cd): این باتری ها از قدیمی ترین باتری های قابل شارژ هستند که امروزه به علت سمی بودن ترکیبات کادمیوم آن و منسوخ شدن، کمتر فراوری شده و مورد استفاده قرار می گیرند. از تعیینات آن ها می توان به سرعت بالای شارژ اشاره نمود. نکته مهم در خصوص این باتری ها این که نباید قبل از دشارژ شدن کامل آن ها را شارژ نمود. این ویژگی به مرور باعث مردود شدن این نوع باتری در فراوری و استفاده در لپ تاپ ها شد.

2. باتری های نیکل متال هایبرید (Ni-MH): از مزیت این نوع باتری ها نسبت به Ni-Cd ها میتوان به ظرفیت شارژ بالاتر اشاره نمود. البته نسبت به Ni-Cd ها احتیاج به دشارژ شدن کامل جهت شارژ شدن ندارند و می توانید هر زمان آن ها را شارژ کنید. در ظرفیت های یکسان نسبت به Ni-Cd ها احتیاج به زمان بیشتری جهت فول شارژ شدن دارند و به طبع نیز در حین شارژ گرمای بیشتری فراوری می نمایند.

3. باتری های لیتیوم یون (Li-ion): تکنولوژی این دسته از باتری ها نسبت به دو گونه قبلی بروز تر بوده و در انواع دستگاه های قابل حمل استفاده می شوند. این نوع باتری ها الزاماً احتیاجی به دشارژ شدن کامل نداشته و مصرف داخلی کمتری دارند. چرخه شارژ آن ها نیز بیشتر بوده و عمر طولانی مدت آن ها هم بستگی به طرز استفاده دارد.

4. باتری های لیتیوم پلیمر (Li-Pol): فرآیند ساخت این نوع باتری ها نیز با Li-Ion ها یکسان است و تفاوت ها در مقاومت داخلی کمتر، مقدار و وزن کمتر، طول عمر بیشتر خلاصه می گردد. این نوع باتری ها معمولا در دستگاه های موبایل و ابزار هایی که احتیاج به منبع انرژی کم حجم دارند استفاده می شوند. بعلاوه در بعضی لپ تاپ های Ultra Portable که قطر کمتری نسبت به لپ تاپ های معمولی دارند نیز استفاده می شوند.

5. باتری های هوشمند: باتری های هوشمند درواقع نوع دیگری از باتری ها نیستند، اما آن ها دارای ویژگی هایی هستند که در باتری های قبلی وجود ندارد. در داخل باتری های هوشمند، برد های مداری، همراه با چیپ هایی (تراشه) که به آن ها اجازه می دهد با لپ تاپ ها و کامپیوتر ها ارتباط برقرار نمایند و عملکرد باتری، دما و ولتاژ خروجی را نمایش دهند.

سیکل شارژ باتری لپ تاپ چیست؟

باتری ها نیز مانند سایر وسایل تکنولوژیک طول عمر تعیینی دارند. درواقع زمانی که انتظار می رود یک باتری به خوبی کار کند، و دستگاه را روشن نگه دارد و سپس خاموش گردد، طول عمر باتری نام دارد. این اصطلاح را سیکل شارژ باتری نیز می گویند. سیکل شارژ باتری به معنای استفاده 100 درصد از قدرت دستگاه است. یعنی اگر پس از شارژ کردن کامل دستگاه از 100 درصد قدرت آن بهره ببرید می توان گفت که یک چرخه را پشت سر گذاشته اید؛ بنابراین وقتی برای باتری شما عدد x به عنوان تعداد سیکل شارژ باتری در نظر گرفته می گردد، یعنی این باتری در طول عمر خود می تواند x بار تخلیه و سپس شارژ گردد. درواقع وقتی شما x بار از باتری تان بهره ببرید، بعدازآن باتری از کار نمی افتد، بلکه دیگر نمی تواند مثل قبل شارژ و دشارژ گردد. یعنی از حالت ایدئال و استاندارد خود بعد از x بار تخلیه، خارج می گردد.

عمر مفید باتری لپ تاپ چقدر است؟

نمی توان مدت زمان تعیینی برای عمر باتری یک لپ تاپ تعیین کرد و ممکن است مقدار بیان شده به وسیله شرکت سازنده در خصوص عمر باتری تغییر کند. مقدار عمر باتری لپ تاپ به عوامل زیادی همچون نوع لپ تاپ، باتری به کار گرفته شده در آن، میانه مقدار استفاده از باتری و کار هایی که شما با لپ تاپ انجام می دهید، بستگی دارد. مسئولان شرکت سازنده لپ تاپ Dell معتقد هستند که عمر مفید باتری لپ تاپ پس از 18 تا 24 ماه استفاده، به مقدار قابل توجهی کاهش پیدا می نماید. این در حالی است که وب سایت Computer Home نگاه خوش بینانه تری نسبت به این موضوع دارد و عمر مفید باتری لپ تاپ را دو تا چهار سال که تقریبا 1000 بار شارژ و دشارژ شدن است، اعلام نموده است.

پدیده حافظه باتری (Battery Memory Effect) چیست؟

موضوع پدیده حافظه باتری به این صورت است که اگر قبل از شارژ دوباره باتری لپ تاپ را به صورت کامل تخلیه ننموده باشید و یا اینکه قبل از شارژ شدن باتری لپ تاپ به صورت کامل آن را از برق خارج کنید باتری آسیب خواهد دید؛ به این معنی که قسمتی از ظرفیت باتری که مورد استفاده نیست به فراموشی سپرده می گردد و در نهایت ظرفیت باتری کاهش پیدا می نماید. به عبارت دیگر این باور می گوید که حالت بهینه شارژ کردن باتری لپ تاپ به این صورت است که ابتدا درصد شارژ باتری به 0 برسد و پس از آن باتری لپ تاپ را 100 درصد شارژ کنیم. این باور برای باتری های مدل قدیمی که نیکلی بودند صحت داشته، اما با لپ تاپ های نوی که به بازار آمده است و تقریبا همه لپ تاپ های نو از باتری های نوع لیتیومی استفاده می نمایند، مفهوم شارژ و دشارژ از بین رفته و حتی باعث آسیب به باتری لپ تاپ نیز می گردد. باتری های نسل نو لیتیومی را می توان بدون توجه به شارژ به جامانده شارژ نمود و اثر منفی بر روی کارایی باتری و عمر آن نخواهد گذاشت.

چگونه می توان عمر باتری لپ تاپ را افزایش داد؟

همانگونه که اشاره شد، باتری لپ تاپ عمر مفیدی دارد که این عمر مفید ارتباط مستقیمی به نحوه استفاده ما از لپ تاپ و باتری آن دارد. به عبارت بهتر عمر مفید باتری لپ تاپ، یک زمان تعیین خاص نیست چرا که نحوه استفاده ما می تواند عمر آن را کوتاه و بلند کند؛ بنابراین می توان گفت که با درپیش گرفتن راه کار هایی می توان عمر مفید لپ تاپ خود را افزایش دهیم که در ادامه به بعضی از این راه کار ها اشاره خواهیم کرد؛

1. مدیریت نرم افزار های پرمصرف: اگر لپ تاپ خود را روشن کنید و از هیچ نرم افزاری را اجرا نکنید، طبیعتا به باتری لپ تاپ فشاری وارد نمی گردد و شارژدهی آن بیشتر از همواره خواهد بود. اما وقتی که نرم افزاری را اجرا کنید، آن برنامه به واسطه حجم و سیستم مورد احتیاج برای اجرا، درصدی از سرعت پردازنده و رم و هارد دیسک شما را اشغال می نماید. در اولین قدم برای افزایش شارژدهی باتری لپ تاپ سعی کنید نرم افزار های پرمصرف خود را شناسایی کنید و در صورت امکان آن ها را با نرم افزار های دیگر جایگزین کنید یا برای حفظ شارژدهی از آن ها کمتر بهره ببرید.

برای پیدا کردن فهرست نرم افزار های پر مصرف در ویندوز 10 می توانید با مراحعه به بخش تنظیمات (Setting) وارد بخش باتری (Battery) شوید. در این قسمت زیر درصد حجم باتری، بر روی See Which apps are affecting your battery life کلیک کنید. در این بخش می توانید فهرست کامل نرم افزار های پرمصرف خود در روز گذشته و یا هفته های گذشته را مشاهده کنید. یکی دیگر از راه های آنالیز نرم افزار های پرمصرف این است که در هنگام اجرا چندین برنامه وارد بخش Task Manager شوید. برای پیدا کردن این نرم افزار ویندوز کافی است در قسمت جستجو نام آن را وارد کنید. در این نرم افزار می توانید به تمامی نرم افزار ها و دستورات در حال انجام دسترسی داشته باشید و ببینید که هر کدام چه مقدار از فضای CPU، رم و هارد دیسک شما را اشغال نموده اند. در این بخش می توانید یک سری نرم افزار های بی کاربر را شناسایی نموده و آن را به وسیله End Task ببندید. برای افزایش شارژدهی باتری بعلاوه می توانید جلوی اجرای ناخواسته بعضی نرم افزار ها را بگیرید. در همین نرم افزار به وسیله تب Startup می توانید نرم افزار هایی که همراه با روشن شدن لپ تاپ (بالا آمدن ویندوز) فعال می گردد را مشاهده کنید و در صورت عدم احتیاج به آن ها، اجرای آن ها را غیر فعال کنید. برای این کار کافی است روی هر کدام کلیک راست کنید و بر روی Disable کلیک کنید.

2. نرم افزار ها را همزمان اجرا نکنید: همان طور که در خصوص قبل اشاره شد، اجرای نرم افزار ها باعث کاهش مقدار باتری لپ تاپ شما می گردد. اما خب نمی توان که از بعضی نرم افزار ها استفاده نکرد. به عنوان یک پیشنهاد می توان گفت که سعی کنید از اجرای همزمان نرم افزار های خود اجتناب کنید. در واقع اجرای همزمان چندین برنامه روی لپ تاپ فضای بسیار زیادی از پردازنده، حافظه رم و بعلاوه هارد دیسک شما را اشغال می نماید. این اجرای همزمان و بالا رفتن و همه فاکتور هایی که به آن اشاره نمودیم، موجب مصرف زیاد باتری خواهد شد. از همین رو سعی کنید نرم افزار های کمتری را به صورت همزمان بهره ببرید.

3. نرم افزار ها و درایور ها را به روز رسانی کنید: همه نرم افزار های کامپیوتری آپدیت می شوند و نسخه های نوتری برای آن ها عرضه می گردد. هیچ نرم افزاری در اولین نسخه خود به قدرت آخرین نسخه نخواهد بود. بهینه سازی برای مصرف درست باتری یکی از مواردی است که در آپدیت نرم افزار ها مورد آنالیز قرار می گیرد. به همین دلیل همواره نرم افزار های خود را آپدیت کنید و از آخرین نسخه آن ها بهره ببرید. علاوه بر آپدیت نرم افزارها، در جهت افزایش بازدهی سیستم پردازشی و افزایش شارژدهی باتری لپ تاپ، درایور های لپ تاپ را هم آپدیت کنید. برای درایور های مختلف لپ تاپ مانند کارت گرافیک، کارت صدا و... هم آپدیت هایی عرضه می گردد. با آپدیت نگه داشتن نرم افزار ها و درایور های لپ تاپ خود می توانید بیشترین بازدهی را از سیستم خود داشته باشید.

4. افزایش مقدار حافظه RAM: اگر چاره ای جز استفاده از چندین نرم افزار به صورت همزمان نداشتید، برای افزایش شارژدهی لپ تاپ و دیرتر خالی شدن باتری توصیه می گردد مقدار حافظه رم لپ تاپ خود افزایش دهید. رم (RAM) یکی از قطعاتی است که در بیشتر لپ تاپ ها امکان ارتقا آن وجود دارد. ظرفیت رم بالاتر به شما این امکان را می دهد تا دستگاه بهنیه تر از قبل بتواند چندین نرم افزار را اجرا کند. از همین رو بالا بردن ظرفیت حافظه رم یک راه پیشنهادی برای افزایش شارژدهی باتری لپ تاپ است.

5. استفاده از حالت Battery Saver: بخش Battery Saver Mode بر روی ویندوز 10 یک امکان نرم افزاری جالب برای افزایش مقدار شارژدهی لپ تاپ است. به وسیله قسمت تنظیمات (Setting) و بخش باتری (Battery) می توانید گزینه Battery Saver را فعال کنید. به علت اینکه این حالت جلوی بعضی از پردازش های سیستم عامل را می گیرد، پیشنهاد می گردد زمان فعال شدن آن را روی درصد های پایین شارژ لپ تاپ مانند 15 و 20 درصد تنظیم کنید. در حالت عادی هم زمانی که بر روی آیکون باتری در نوار پایینی ویندوز کلیک کنید، می توانید در 4 سطح مختلف مقدار استفاده از باتری را تنظیم کنید. در صورت احتیاج به ذخیره شارژ می توانید حالت Battery Saver را انتخاب کنید.

6. استفاده از حالت Hibernate به جای حالت Sleep: زمانی که قصد نداریم برای مدتی از لپ تاپ استفاده کنیم، معمولا لپ تاپ را روی حالت Sleep قرار می دهیم. در حالت پیش فرض هم خود ویندوز حالت به خواب رفتن (Sleep) را برای لپ تاپ در نظر گرفته است. اما در حالت Sleep با اینکه صفحه نمایش خاموش است، اما همچنان درصدی از باتری لپ تاپ به حافظه رم اختصاصی می یابد تا سیستم را در حالت آماده برای اجرای مجدد قرار دهد. از همین رو زمانی که صفحه نمایش را باز می کنیم یا کلیدی را فشار می دهیم، سیستم به سرعت لود می گردد. در واقع با خاموش بودن ظاهری لپ تاپ، همچنان باتری شما با درصد کمتری در حال مصرف شدن است. حتی ممکن است در درصد های پایین لپ تاپ شما بعد از مدت زیادی در حالت Sleep ماندن خاموش گردد. حالتی بین خاموش (Shut Down) و به خواب رفتن (Sleep) وجود دارد که به عنوان خواب زمستانی (Hibernate) معرفی شده است. بعد از انتخاب این حالت با اینکه نرم افزار های باز شما همچنان باز می مانند، ولی سیستم به صورت کامل خاموش می گردد و پس از روشن کردن باید منتظر باشید تا سیستم در حالت عادی لود گردد (همچون فرآیند روشن کردن عادی).

برای افزایش شارژدهی باتری لپ تاپ و عدم کاهش باتری در حالت Sleep پیشنهاد می گردد از حالت Hibernate بهره ببرید. مخصوصا زمانی که برای مدت زیای قصد استفاده از لپ تاپ را ندارید. برای فعال کردن این حالت به وسیله قسمت تنظیمات وارد بخش Power and Sleep شوید. از منوی سمت راست Additional Power Settings را انتخاب کنید. از منوی سمت چپ روی Choose what the power buttons do کلیک کنید. حال برای تغییر دادن تنظیمات پیش فرض باید بر روی Change settings that are currently unavailable کلیک کنید. سپس می توانید به وسیله ردیف پایینی حالت Hibernate را فعال کنید تا در منوی شما نمایش داده گردد. پس از فعال سازی می توانید حتی برای بعضی دستورات مثل بستن صفحه لپ تاپ و یا فشردن کلید پاور، این حالت را انتخاب کنید تا فعال گردد.

7. عدم استفاده از منابع جانبی: بسیاری از لپ تاپ های فوق باریک امروز دیگر از درایور نوری استفاده نمی نمایند و شما در صورت احتیاج باید یک درایو نوری اکسترنال تهیه کنید. علاوه بر این بعضی از لپ تاپ های از کارت گرافیک های اکسترنال نیز پشتیبانی می نمایند. اتصال این منابع جانبی به لپ تاپ تاثیر مستقیم و زیادی روی باتری لپ تاپ می گذارد. در جهت افزایش شارژدهی باتری لپ تاپ خود، در صورتی که احتیاجی به استفاده از این ابزار های جانبی ندارید، آن ها را از لپ تاپ جدا کنید. با اتصال دائمی این منابع به لپ تاپ همواره درصدی از مقدار باتری را صرف آن ها خواهید کرد. هارد اکسترنال هم به همین شکل است. برای افزایش طول عمر باتری پیشنهاد می گردد پس از استفاده از این منابع، آن ها را از لپ تاپ جدا کنید.

8. خاموش کردن بلوتوث و شبکه وای فای: بلوتوث و شبکه Wi-Fi دو را ارتباطی بی سیم لپ تاپ هستند و روشن بودن آن ها مقداری از شارژ باتری را صرف می نماید. همچون مورد قبل، در صورتی که احتیاجی به استفاده از این دو شبکه ارتباطی ندارید آن ها را فعال نگه ندارید. برای بلوتوث از قسمت تنظیمات، در بخش دستگاه ها (Devices) و برای وای فای در بخش Network & Internet می توانید شرایط آن ها را مدیریت کنید.

9. کاهش مقدار روشنایی صفحه نمایش: مقدار نور صفحه نمایش یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار در شارژدهی هر دستگاه الکترونیک است. در لپ تاپ هم به واسطه صفحه نمایش بزرگ، مقدار نور آن اهمیت زیادی دارد. اگر در محیط های پرنوری حضور ندارید، سعی کنید مقدار روشنایی را در حد 50 درصد یا حتی کمتر نگه دارید. هر چه شدت نور پنل نمایشگر لپ تاپ بیشتر باشد، فشار بیشتری به باتری و در نتیجه به شارژدهی آن وارد می نماید. در لپ تاپ ها با استفاده از کلید های ترکیبی کیبورد و بعلاوه از قسمت صفحه نمایش (Display) در تنظیمات ویندوز، می توانید مقدار روشنایی را مدیریت کنید.

10. عدم استفاده از Screensaver: استفاده از اسکرین سیور یکی از دلایل کاهش ظرفیت باتری در زمانی است که با سیستم کاری انجام نمی دهید! کمتر کسی است که امروزه از Screensaver بر روی لپ تاپ استفاده کند، ولی بدانید که استفاده از آن یک بار پردازشی نو برای لپ تاپ ایجاد خواهد نمود، آن هم در زمانی که کاری با لپ تاپ انجام نمی دهید. پس اگر در پی افزایش طول عمر باتری و افزایش شارژدهی هستید، از اسکرین سیور استفاده نکنید.