آپلیستسیخه؛ شهری باستانی و حیرت انگیز در گرجستان
به گزارش وبلاگ بهابادی، شهر گوری گرجستان یکی از شهرهایی است که بیشتر به خاطر صنعت در گرجستان مشهور شده است. این شهر در استان شیدا کارتلی گرجستان واقع شده و به وسیله یکی از بزرگترین پادشاهان کشور به نام جاوید چهارم بنیان گذاشته شده است. از ویژگی های شهر گوری گرجستان عبور خط راه آهن گرجستان از این شهر و دارا بودن آب و هوای مطلوب و مناسب است.
شهر آپلیستسیخه یک شهر باستانی به شکل غار است که در 10 کیلومتری شرق شهر گوری نهاده شده است. شهر آپلیستسیخه یکی از قدیمی ترین شهرک های منطقه قفقاز به شمار می آید.این شهر یک شهر غاری می باشد که با حفاری کوه ها در این منطقه بنا شده است.
تاریخچه آپلیستسیخه
باستان شناسان آپلیستسیخه را به عنوان یکی از قدیمی ترین شهرهای گرجستان معرفی می نمایند. از لحاظ استراتژیک این شهر در مرکز قلمرو باستانی کارتلی نهاده شده است و به عنوان مرکز مهم سیاسی - مذهبی کشور تلقی می شده است. قدمت و اهمیت این شهر در نوشته های مربوط به قرون وسطی در گرجستان ذکر شده است و نیز پیدایش آن را به اوپْلُسْ نوهٔ کارْتْلُسْ نسبت می دهند.
در اوایل قرن چهارم میلادی، با رسمیت یافتن دین مسیحیت در گرجستان اهمیت این شهر افول پیدا می نماید و موقعیت خود را نسبت به مرکز نو فرهنگ مسیحیت از دست می دهد. پس از فتح تفلیس به دست مسلمانان در قرن های هشتم و نهم میلادی، این شهر به عنوان پایگاه نظامی مجدداً مورد توجه نهاده شد و پایان در قرن چهاردهم میلادی، تاخت و تاز مغول ها سرنوشت شهر را تحت تأثیر قرار داد و عملاً شهر متروکه شد و فقط گهگاهی، هنگام تجاوز بیگانگان، این شهر به عنوان پناهگاه موقت مورد استفاده قرار می گرفت.
معماری شهر آپلیستسیخه
شهر آپلیستسیخه به سه بخش شمالی، جنوبی و مرکزی تقسیم می گردد که منطقه ای با وسعت تقریبی 8 هکتار را در بر می گیرد. بخش میانی وسیع تر است و قسمت عمدهٔ ساختارهای صخره تراشی این شهر را در خود جای داده است و به وسیله یک گذرگاه و یک تونل به بخش جنوبی متصل می گردد. گذرگاه ها و گاهی پلکان ها به وسیله خیابان اصلی به ساختارهای مختلف انشعاب پیدا می نمایند.
بیشتر غارها، فاقد تزئینات هستند. هرچند در بعضی از ساختارهای بزرگتر، سقف طاق مانند تونل ها به شکل کندهٔ درخت با سنگ های تراشیده تزئین شده اند. بعلاوه بعضی از ساختارهای بزرگ در پشت یا کناره های دیوار طاقچه هایی دارند که احتمالاً به منظور اهداف تشریفاتی از آن ها استفاده می نموده اند.
در رأس این مجتمع یک بنای سنگی با سبک معماری خاص مربوط به قرن های نهم و دهم میلادی وجود دارد. در حفاری های باستان شناسی، اشیائ متعدد دست ساز مربوط به دوره های مختلف، شامل جواهرات، طلا، نقره و برنز و نمونه هایی از سرامیک سازی و مجسمه سازی کشف شده است. هم اکنون این دست سازها در موزهٔ ملی تفلیس نگهداری می شوند.
چندین بخش از منطقه ها آسیب پذیر این شهر، به طور کامل در زلزلهٔ 1920 گرجستان ویران شده اند. حفظ و بقای این اثر تاریخی هنوز مورد تهدید واقع شده است و به همین منظور صندوق میراث فرهنگی گرجستان (طی پروژه ای مشترک بانک جهانی و دولت گرجستان) جهت راه اندازی یک برنامهٔ محدود برای حفظ و نگهداری این اثر در سال 2000 پافشاری کرد.شهر اوپلیس تسیخه از سال 2007 میلادی در لیست میراث جهانی یونسکو گنجانده شده است.
منبع: گردشبان