فصل شیرین شیره پزی در مانیزان ملایر - وبلاگ بهابادی

به گزارش وبلاگ بهابادی، خبرنگاران : پاییز مانیزان پرازشادی و شیرینی است. فصل برداشت انگور است و اهالی با آیین ها و مراسم خاص به استقبال مراسم برداشت انگور و شیره پزی می روند.

مانیزان در ملایر است وشیره پزی در این شهر قدمتی دیرینه دارد .. در کنار پخت شیره انگور ؛نشاط ؛شادی و صمیمیت دستاورد های مهم دیگر این رسم کهن است. همه اهالی دست به دست هم می دهند تا برترین شیره را تواید نمایند. وسایل و ابزار خاص این کار که از پاییز سال گذشته در انبار بوده اند دوباره برای پخت شیره سال نو به کار می آیند. همه اعضای خانواده بخصوص بانوان در انجام این کار نقش مهمی دارند. شیره پزی کاری جمعی است و همه باید یاری نمایند. برترین شیره انگور ایران در ملایر فراوری می شود و شهرتی فراوان دارد.

شیره پزی در مانیزان، بعد از برداشت انگور و معمولا در سرانجام شهریورماه انجام می شود که علاوه بر تامین مواد غذایی مورد نظر جهت فروش، در تامین اقتصادی خانواده نیز موثر است. برای پخت شیره از انگور کشمشی استفاده می نمایند، چون آب دارتراست. از آب انگور علاوه بر شیره پزی، شربت و شیرینی نیز درست می نمایند.علاوه بر ویژگی های منحصر به فرد شیره انگور ملایر؛ به ابعاد مختلف فرهنگی و آیینی این مراسم پرداخته می شود.

داشتن زمین مساعد و محصول کشاورزی به وافر، از ویژگی های خاص منطقه است. وجود انواع انگور و سنت پیشین گذشتگان مبنی بر وجود مراسم شیره پز از شاخص های این منطقه است .

تهیه و پخت شیره انگور:

در ابتدا انگورهای کشمشی را از باغ چیده و در سبدهای مخصوص حمل انگور، از باغ به خانه می آورند. انگورها را شسته در حوض مخصوص ریخته، روی آن با چکمه می روند و به اصطلاح لگدکوب می نمایند تا کاملا آب انگور گرفته شود .

آب انگور بدست آمده، از دریچه کوچک حوضچه خارج شده و در ظرفی جمع می شود .سپس همه آب انگور را در ظرف های پلاستیکی ریخته، و به آن مقداری پودر اهک اضافه می نمایند و تا صبح فردا به آب انگور دست نمی زنند. علت اضافه کردن پودر اهک، شفافیت و به اصطلاح محلی جهت حلال شدن آب انگور می باشد .

صبح روز بعد آب انگور زلال شده را، در دیگ های مخصوص شیره پزی ریخته و آن را روی کوره می گذارند تا کاملا بجوشد. در حین جوشیدن آن را کاملا هم می زنند تا نسوزد و هم شیره خوش رنگ شود.بعد از اینکه شیره پخته و کاملا خوش رنگ شد، می گذارند تا سرد شود. به این نوع شیره، شیره عسلی می گویند.

نوع دیگر شیره، شیره سفید و سیاه است.شیره عسلی را، با چوب یا دست به مدت چند ساعت هم می زنند تا کاملا به رنگ سفید درآید و تقریبا غلیظ می شود که شیره به دست آمده را شیره سفید می نامند .تفاله انگور را، در کیسه ای می ریزند و آب به دست آمده آن را می جوشانند که به آن شیره سیاه می گویند. معمولا کیفیت شیره سفید و عسلی، بهتر از شیره سیاه است .

انواع دیگر فرآورده های شیره:

با شیره انگور در تابستان، شربت درست می نمایند و در زمستان، شیره را با برف مخلوط می نمایند و می خورند که به آن در اصطلاح محلی برف دیشو می گویند و یک نوشیدنی گوارا و دلجسب است.علاوه بر درست کردن شربت ،از شیره در پخت و درست کردن انواع شیرینی های خانگی نیز استفاده می نمایند.

انواع انگور :

تهیه انواع کشمش، از انواع انگور نیز مرسوم است که به دو صورت انجام می شود : 1- تیزابب ، 2- سایه و خشک

تیزابی: انگور کشمشی و فخری را، در ظرف های مخصوص که در آن تیزاب هست قرار می دهند و سپس انگورها را روی زمین پهن می نمایند تا خشک شوند.

سایه و خشک: انگور را به نخ کشیده از سقف آویزان می نمایند تا خشک شوند.باسلوق: نوعی شیرنی خانگی است، که شیره نیمه داغ و نشاسته را مخلوط نموده روی اجاق هم می زنند تا مایه غلیظ شود. بعد از اینکه مایه سرد شد، آن را با دست کمی ورز داده و کمی از مایه را برداشته در دست آن را بشکل بیضی کوچک درآورده روی سینی می چینند و برای تزیین روی آن مغز بادام یا پسته می گذارند.

شیرینی ها را در آفتاب خشک می نمایند تا به رنگ سفید درآید و از آن در مهمانی ها استفاده می نمایند.در گذشته که شیرینی به مصرف خانگی می رسید؛ ولی در حال حاضر باسلوق و انواع شیره ها و انواع کشمش، به عنوان مهم ترین سوغات استان همدان به فروش می رسند.